Type to search

Mazowsze i metropolia warszawska mówią jednym głosem

Podziel się

– Jako samorządowcy z metropolii warszawskiej, chcemy współpracować i brać współodpowiedzialność za rozwój swojego regionu. Chcemy angażować się na każdym etapie powstawania dokumentów strategicznych i operacyjnych dla nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej w oparciu o realny i rozsądny harmonogram – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy i dodaje – Apelujemy o uwzględnienie w projekcie Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego działań wspierających rozwój miast wojewódzkich i ich obszarów metropolitalnych.

W Unii Europejskiej trwają prace nad nowym budżetem, z którego będzie można korzystać po roku 2020. W maju 2018 r. Komisja Europejska zaprezentowała projekt wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 oraz podstawowych rozporządzeń regulujących politykę spójności. I rozpoczął się proces negocjacji, zgłaszania uwag – m.in. w ramach Komitetu Regionów.

Już wtedy władze Mazowsza oraz m.st. Warszawy zwracały uwagę na to, że przy podziale środków i ustalaniu zasad na lata 2021-2027 w przypadku Mazowsza powinno uwzględniać się nowy podział statystyczny (obowiązujący od stycznia 2018 r.) na dwa składowe regiony. Tylko w ten sposób można wykorzystać szansę województwa na większe wsparcie. Eurostat w lutym bieżącego roku przedstawił dane na temat rozwoju regionów w UE. W prezentowanych informacjach pojawiały się już odrębne dane dla regionów: warszawskiego stołecznego, obejmującego Warszawę i dziewięć okalających powiatów oraz mazowieckiego regionalnego, obejmującego pozostałą część województwa. Jak widać, są podstawy do tworzenia osobnych zasad przydzielania unijnych środków. Radni Mazowsza w ubiegłym tygodniu zaapelowali do rządu RP o rozpoczęcie negocjacji z władzami unijnymi w tej sprawie. Czas, by starania samorządu poparli w Brukseli przedstawiciele rządu i europosłowie.

Głos samorządów o nowej perspektywie unijnej

Granice województwa nie zmieniły się. Warszawa jest też nadal stolicą regionu. Współpraca miasta z otaczającymi ją powiatami trwa od lat. W ramach obecnego programu operacyjnego Warszawa i 39 otaczających gmin  realizują z unijnych środków Zintegrowane Inwestycje Terytorialne.

Takie myślenie powinno przyświecać nadal korzystaniu z unijnego wsparcia. Tylko jeden spójny program rozwiąże wyzwania infrastrukturalne, jakie wciąż przed nami stoją – zarówno przy wykorzystaniu środków europejskich, jak i krajowych np. w transporcie, w szczególności na terenie przy granicach obu naszych wewnętrznych regionów – zaznacza marszałek Adam Struzik.

29 marca, podczas „Forum dla Mazowsza – Mazowsze w Europie po 2020 r.” wyraźnie wybrzmiał apel o uwzględnienie głosu samorządów w procesie przygotowania Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego (m.in. poprzez ujęcie w jej zapisach Warszawy wraz z otaczającymi powiatami jako Obszaru Strategicznej Interwencji) oraz programowania przyszłej perspektywy finansowej UE. Wszystko po to, aby skierować interwencję rządową czy unijną tam, gdzie jest ona faktycznie potrzebna.

Biorąc pod uwagę przyszłe rozdanie środków unijnych, bardzo ważne dla regionu warszawskiego stołecznego będzie zapewnienie odpowiedniego wsparcia zarówno ze środków unijnych jak i krajowych.

Jeden program – jedno podejście

29 marca, marszałek województwa Adam Struzik i prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podpisali Stanowisko w sprawie wspólnego programu operacyjnego dla województwa mazowieckiego obejmującego regiony warszawski stołeczny i mazowiecki regionalny. Dokument pokazuje gotowość samorządów na nową perspektywę unijną, a przede wszystkim wspólny apel o wzięcie głosu samorządów pod uwagę. Jak zaznaczono, podział Mazowsza na odrębne jednostki NUTS 2 jest podziałem statystycznym, a Mazowsze nadal pozostaje jednym regionem administracyjnym. Zmiany mają być widoczne jedynie w działaniach, stworzonych odrębnie dla każdego z regionów: warszawskiego stołecznego i mazowieckiego regionalnego. Chodzi o optymalne wykorzystanie środków unijnych, by zmniejszyć zróżnicowanie w warunkach życia w województwie. Dzięki temu fundusze unijne będą rozdzielone z jeszcze dokładniejszym uwzględnieniem lokalnych potrzeb. Jeden program z dwoma komponentami odpowiadającymi dwóm jednostkom NUTS 2 nadal oznacza wspólne projekty partnerskie. Dla nowego regionu stołecznego bardzo ważne jest utrzymanie istotnego wsparcia z Funduszu Spójności dla projektów transportowych i ochrony środowiska, wdrożenie mechanizmu kompensującego znaczną utratę alokacji funduszy strukturalnych w stosunku do obecnej perspektywy unijnej, ale też zapewnienie finansowania najważniejszych inwestycji pozostających w gestii samorządu województwa, jak zawarcie „kontraktu dla Warszawy oraz metropolii warszawskiej”, określającego konkretne, priorytetowe projekty, wraz z dokładnymi źródłami ich finansowania.

Część Mazowsza do Polski Wschodniej

Z ostatnich danych Eurostatu widać wyraźnie, że wartość PKB na 1 mieszkańca w nowym regionie warszawskim stołecznym stanowiła w 2017 r. już 152 proc. średniej UE, podczas gdy w mazowieckim regionalnym jedynie 59 proc. Dysproporcja pomiędzy obiema częściami województwa jest największą w kraju i jedną z największych w Europie. Część województwa mazowieckiego w rzeczywistości kwalifikuje się do najbiedniejszych, a nie najbogatszych części kraju i Europy. Dlatego radni województwa apelowali ostatnio również o objęcie regionu mazowieckiego regionalnego Programem Operacyjnym Polska Wschodnia (PO PW). Wskaźniki PKB na mieszkańca w wybranych podregionach, objętych programem Polska Wschodnia, są wyższe niż np. w podregionie radomskim, który w 2016 r. osiągnął jedynie 67,8 proc. w stosunku do średniej krajowej, podczas gdy podregion olsztyński – 80,2 proc., białostocki – 82,1 proc., lubelski – 92,1 proc., a kielecki – 67 proc. Wszystkie wymienione podregiony objęte są wsparciem w ramach PO PW.

Nigdy nie uda się zmniejszyć dysproporcji między Warszawą a resztą województwa, jeśli region nie będzie mógł otrzymywać dodatkowego wsparcia, podobnego do tego, które mają Podlasie, Lubelszczyzna, Warmia i Mazury czy Kielecczyzna – podsumowuje wicemarszałek Wiesław Raboszuk.

Metropolia warszawska sprawnie wykorzystuje środki UE

Już w bieżącym wieloletnim budżecie unijnym przeznaczono specjalną pulę pieniędzy na Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, które samorządy metropolii warszawskiej chętnie wykorzystują w kształtowaniu tak ważnych dla mieszkańców aspektów życia, takich jak transport publiczny, edukacja czy rozwój gospodarczy. Fundusze te umożliwiają także ściślejszą współpracę Warszawy i gmin aglomeracji maksymalnie wykorzystującą ich potencjał i atuty. W ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych metropolii warszawskiej samorządy podpisały umowy na dofinansowanie unijne na kwotę ponad 590 mln zł. Za te pieniądze powstają m.in. drogi rowerowe i parkingi P+R czy miejsca w żłobkach.

Metropolia warszawska ma plan działania

M.st. Warszawa jest gotowe do podjęcia roli lidera regionu warszawskiego stołecznego.

Już w zeszłym roku utworzyliśmy w gronie wszystkich gmin i powiatów metropolii „Plan działań strategicznych dla metropolii warszawskiej”, w którym nakreśliliśmy priorytetowe cele rozwoju – mówi Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy i dodaje – W toku prac programowych nad nową perspektywą finansową Unii Europejskiej będziemy je konfrontować w zakresie możliwości wsparcia ze środków europejskich, licząc się z tym, że nie wszystkie założenia będą mogły być sfinansowane z funduszy UE.

Plan działań dla metropolii warszawskiej będzie przydatny w strategicznych decyzjach oraz w codziennych działaniach budujących metropolię w równowadze. Cele, jakie w nim określono to: rozwijanie inteligentnej, zintegrowanej sieci transportu zbiorowego i sieci drogowej, stworzenie „zielonej metropolii”, powstanie atrakcyjnej oferty spędzania czasu wolnego, tworzenie warunków do rozwijania przedsiębiorczości oraz lokowania inwestycji i zapewnienie nowoczesnych usług społecznych. Główne postulowane typy projektów to m.in. lokalne projekty z zakresu mobilności miejskiej (ścieżki rowerowe, P&R), pakiet działań edukacyjnych, poprawa jakości powietrza oraz działania rewitalizacyjne.