Przy projektowaniu oświetlenia w nowych obiektach budowlanych oraz modernizowaniu tych już istniejących należy zwrócić uwagę na wiele czynników. Najważniejszym z nich jest bez wątpienia komfort przebywania w danym pomieszczeniu. W zależności od jego przeznaczenia należy zatem zadbać zarówno o właściwe natężenie oświetlenia, jak i jego odpowiednią temperaturę barwową.
Czym jest temperatura barwowa?
Światło białe dzieli się na trzy podstawowe zakresy – zimne, ciepłe i neutralne. Temperatura barwowa określa to, jak ciepłe lub jak zimne jest dane światło. Jest ona zatem niczym innym jak określeniem barwy emitowanej przez źródło światła białego. Temperatura barwowa wyrażana jest w Kelwinach, a nazwa tej jednostki pochodzi od tytułu brytyjskiego naukowca Williama Thomsona, czyli lorda Kelvina. Zasadniczo, im więcej Kelwinów ma dane źródło światła, tym barwa przez nie wydawana jest zimniejsza i bielsza. Natomiast im mniej Kelwinów, tym barwa będzie cieplejsza i bardziej żółta.
Zakres barw
W celu zobrazowania podziału wspomnianych barw światła, warto wskazać kilka przykładowych wartości odnoszących się do danych kolorów:
- 1800 K – barwa światła zbliżona do tej emitowanej przez płomień świeczki,
- 2700 K – barwa światła emitowane przez klasyczną żarówkę starego typu,
- 3000 K – barwa wschodu słońca,
- 3300-4000 K – neutralna barwa światła,
- 4000 K – biała barwa światła,
- 6500 K – biała barwa światła o bardzo zimnym zabarwieniu.
Oczywiście nie jest to pełny zakres temperatury barwowej światła. Przedstawia on jedynie przedział użyteczny w codziennym funkcjonowaniu człowieka w domu czy pracy. W tym miejscu warto przytoczyć ciekawostkę – barwę błyskawicy osiągnąć można przy ok. 30 000 K.
Wpływ temperatury barwowej na człowieka
Temperatura barwowa oświetlenia w danym pomieszczeniu wpływa na nastój i ogólny komfort jego użytkowania. Kolory zimne będą odpowiednie do miejsc, w których pracujemy lub uczymy się, gdyż sprzyjają one koncentracji, pobudzają do działania i uaktywniają procesy myślowe, nie powodując przy tym poczucia znużenia. Tego typu źródła światła dobrze sprawdzą się więc w salach lekcyjnych i wykładowych czy biurach. Zakres barwowy rekomendowany do tego przestrzeni oscyluje w granicach 4000-6500 K. Z kolei cieplejsze barwy światła zdecydowanie lepiej sprawdzają się w pomieszczeniach typowo wypoczynkowych. Jeśli chcemy się zrelaksować lub odpocząć po ciężkim dniu najlepiej wybrać żarówki o barwie poniżej 2700 K. Umożliwiają one bowiem skuteczne wyciszenie organizmu. Z tego względu wykorzystywane są w sypialniach, czytelniach czy jadalniach. Świetnie sprawdzą się również oczywiście w salonie czy w tzw. pokoju dziennym.
Powyższe przykłady obejmują typowe zalecenia wynikające z wpływu temperatury barwowej światła na funkcjonowanie człowieka. Jednak dokonując wyboru, warto mieć na uwadze przede wszystkim swoje własne preferencje. Jeśli ktoś lepiej czuję się w typowo chłodnych pomieszczeniach, nic nie stoi na przeszkodzie, aby zimno-białe żarówki zamontować przykładowo w sypialni czy salonie. Warto podkreślić, że w dobie zaawansowania współczesnych technologii w kwestii aranżacji oświetlenia ogranicza nas zasadniczo wyłącznie wyobraźnia. Oprócz standardowych ciepłych, neutralnych lub zimnych barw światła, możemy zatem zastosować przykładowo taśmy ledowe umożliwiające regulację koloru i natężenia światła w zależności od aktualnych potrzeb.