Wystawa „Radne warszawskie. Stulecie kobiet w Radzie Miejskiej”

W 2019 roku przypada setna rocznica wyborów do Rady m.st Warszawy, w których po raz pierwszy kobiety mogły się ubiegać o mandat radnej. Mimo że początki warszawskiego samorządu zaczęły się kształtować w okresie I wojny światowej a pierwsze wybory do Rady Miejskiej odbyły się już w lipcu 1916 roku, kobiety nie mogły wówczas kandydować. Walka o możliwość działania we władzach samorządowych była integralną częścią starań o prawa wyborcze kobiet. We wrześniu 1917 roku podczas Zjazdu Kobiet Polskich przyznanie kobietom praw wyborczych, także na poziomie lokalnym, było jednym z postulatów zgłoszonych przez uczestniczki. W memoriale przedłożonym „Prześwietnej Radzie Miejskiej m.st. Warszawy” 10 listopada 1917 roku sygnatariuszki pisały m.in.:
„W imię dobra Ojczyzny, w imię demokratyzacji naszego narodu niezbędnym jest przyznanie kobietom w przyszłej ordynacji wyborczej czynnego i biernego prawa wyborczego do samorządu miejskiego i wiejskiego”.

Domagały się również bezzwłocznego urzeczywistnienia udziału kobiet w delegacjach miejskich, bowiem: „prawnie nic temu nie stoi na przeszkodzie”. Prawo to zyskały w 1918 roku.
W pierwszych wyborach do Rady m.st. Warszawy, organizowanych w niepodległej Polsce, które odbyły się 23 lutego 1919 roku – mandat radnej uzyskało 10 kobiet. W wyborach, które się odbyły 22 maja 1927 roku – 13 kobiet zostało radnymi, przy czym kilka z nich uzyskało mandat ponownie. W okresie międzywojennym mandat radnej sprawowało w sumie 24 kobiet i reprezentowały one najróżniejsze środowiska i stronnictwa polityczne – prawicowe i lewicowe.

Udział kobiet w warszawskim samorządzie w okresie międzywojennym jest w zasadzie historią zapomnianą. Celem wystawy jest przypomnienie sylwetek i dorobku warszawskich radnych i pokazanie udziału kobiet w Radzie m.st. Warszawy na tle kształtowania się niezależnego polskiego samorządu, a także ich szerszej działalności społecznej i politycznej. Szczególne miejsce zostanie poświęcone najaktywniejszym radnym, wśród których wyróżniały się m.in. dr Justyna Budzińska-Tylicka, lekarka-społeczniczka, założycielka pierwszej w Polsce poradni na rzecz świadomego macierzyństwa, przewodnicząca Komisji Opieki Społecznej, Zofia Praussowa – inspektorka pracy i posłanka na Sejm RP, przewodnicząca Komisji Opieki Społecznej, Konstancja Jaworowska, Estera Alter-Iwińska, Ludwika Jahołkowska-Koszutska, a także tym, które były wybierane ponownie.

Honorowy patronat nad wystawą objęli: Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy oraz Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy.