15. rocznica śmierci Jana Nowaka-Jeziorańskiego

Jan Nowak-Jeziorański całe swoje życie poświęcił wolnej Polsce. I wolnym mediom. Był związany  z Warszawą – w 2003r. otrzymał tytuł honorowego obywatela stolicy. W rocznicę śmierci wspominamy Go szczególnie.

Jan Nowak-Jeziorański urodził się w 1914 roku w Berlinie, w rodzinie o tradycjach niepodległościowych. Po maturze zdanej w stołecznym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, studiował ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim pod opieką naukową prof. Edwarda Taylora. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 roku, następnie działał w Związku Walki Zbrojnej. Został włączony do Akcji „N” prowadzącej dywersję na terenach polskich przyłączonych do Rzeszy i na obszarze samych Niemiec. Od początku roku 1943 był kurierem AK do rządu polskiego w Londynie. Przewoził korespondencję specjalnego znaczenia i poufne raporty. Używane w okresie konspiracji przybrane nazwisko Nowak stało się póżniej równie znane, jak jego własne. Został wysłany do Londynu w celu nawiązania kontaktu między komendantem głównym AK Tadeuszem Borem-Komorowskim, a naczelnym wodzem Kazimierzem Sosnkowskim. Złożył najwyższym władzom polskim w Londynie raport o sytuacji w okupowanym kraju. Spotkał się też z Winstonem Churchillem. Po powrocie do Polski wziął udział w powstaniu warszawskim. W grudniu 1944 r. udało mu się przedostać do Londynu. Tam początkowo pracował w BBC.

Od powstania Radia Wolna Europa (1949) włączył się w jego prace. Od 1952 r. do 1976 r. był dyrektorem Rozgłośni Polskiej RWE. Walczył przeciw cenzurze i monopolowi informacyjnemu władz PRL. Dzięki niemu cały świat dowiadywał się o represjach wobec przeciwników systemu komunistycznego i kościoła katolickiego. Zabiegał o uznanie przez Zachód polskiej granicy na Odrze i Nysie. Po przejściu na emeryturę osiedlił się w USA, gdzie włączył się w działalność Kongresu Polonii Amerykańskiej. Był doradcą do spraw Europy Wschodniej w Departamencie Stanu USA.

Od 1989 r. często przebywał w Polsce. Od 1996 r. był członkiem Rady Kuratorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Opublikował trzy książki wspomnieniowe: Kurier z Warszawy, Wojna w eterze i Polska z oddali. W 1995 r. ukazał się wybór jego najciekawszych artykułów z prasy polskiej z lat 1993-95 pt. Rozmowy o Polsce, zaś w 1999 zbiór tekstów Polska wczoraj, dziś, jutro.

Został odznaczony orderem Virtuti Militari (1944), Orderem Polonia Restituta oraz Orderem Orła Białego (1994). W 1996 r. został uhonorowany najwyższym cywilnym odznaczeniem amerykańskim – Medalem Wolności. Był doktorem honoris causa kilku uniwersytetów, w tym Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wrocławskiego, Warszawskiego oraz im. Mickiewicza w Poznaniu. Był honorowym obywatelem wielu polskich miast.

21 lipca 2002 roku powrócił na stałe do Polski. 31 lipca 2003 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Warszawy.