Ścięgno Achillesa – najczęstsze kontuzje i metody leczenia

Nazwa ścięgna Achillesa pochodzi od imienia mitycznego greckiego herosa, którego mogło pokonać uderzenie tylko w jeden czuły punkt, a mianowicie w piętę. Być może chodziło właśnie o zlokalizowane tam ścięgno. Faktem jest, że jest ono jednym z najbardziej wrażliwych i podatnych na uszkodzenia, a jego kontuzje mogą być bardzo dolegliwe.

Jakie są najczęstsze choroby, urazy i kontuzje ścięgna Achillesa?

Pomimo wytrzymałej struktury i ogromnej zdolności do przenoszenia obciążeń, ścięgno Achillesa ulega często różnego rodzaju uszkodzeniom. Wpływ na kontuzje i urazy mają zarówno czynniki zewnętrzne, odpornościowe organizmu, jak i cechy anatomiczno-genetyczne. Zasadniczo obrażenia ścięgna Achillesa można podzielić na trzy podstawowe grupy. Pierwszą z nich są kontuzje spowodowane przewlekłymi stanami zapalnymi. Towarzyszą im miejscowe bóle i obrzęki, a nieleczone prowadzą do osłabienia ścięgna i narażenia go na uszkodzenia. Druga grupa to urazy powstające w sposób stopniowy. Są to różnorakie naciągnięcia i niewielkie uszkodzenia, które nieleczone mogą powodować poważniejsze urazy. Trzecią grupą są uszkodzenia wiążące się z gwałtownym, całkowitym lub częściowym zerwaniem ścięgna Achillesa. Tego typu urazy są zazwyczaj skutkiem zlekceważenia i nieleczenia przewlekłych urazów i zaburzeń chorobowych.

Jakie są metody leczenia urazów ścięgna Achillesa?

Wśród metod leczenia kontuzji ścięgna Achillesa wyróżnia się metodę zachowawczą oraz leczenie operacyjne. Leczenie zachowawcze może sprawdzić się w przypadkach przewlekłych i przy niewielkich częściowych uszkodzeniach. Pomocne będą leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, zastosowanie odpowiednich wkładek do butów i zabiegi fizjoterapeutyczne. Leczenie operacyjne wskazane jest we wszystkich nagłych, gwałtownych oraz rozległych urazach ścięgna, oraz w przypadku gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektu. Zabieg operacyjny polegający na zszyciu ścięgna daje możliwość odtworzenia jego prawidłowej anatomii, ale przywrócenie jego funkcjonalności jest zależne przede wszystkim od przeprowadzonej rehabilitacji.

Skuteczna rehabilitacja na Ursynowie musi być długotrwała i podzielona na pewne etapy. Pierwszy, obejmujący okres dwóch tygodni, jest ukierunkowany głównie na wygojenie się blizny. Operowana noga jest zabezpieczona ortezą, stosowane są ciepło-zimne okłady, oraz zabiegi zapobiegające wystąpieniu objawów bólowych i zapalnych oraz obrzęków.

Etap drugi to czas do 4. tygodnia od zabiegu. W tym okresie szczególne znaczenie ma zastosowanie różnorakiej techniki manualnej, początkowo bardzo delikatnej, skupionej na stymulowaniu czucia głębokiego i powierzchniowego. Obejmują one w pierwszej fazie bierne ćwiczenia stopy, a po całkowitym wygojeniu stopy ćwiczenia czynne, oraz kompleksową fizjoterapię wszystkich powiązanych mięśni i stawów.

Kolejny etap, trwający do 6. tygodnia to proces bardziej intensywnych ćwiczeń, masaży i stopniowego obciążania operowanej nogi. Pod jego koniec możliwe są już zajęcia na rowerku stacjonarnym. Etap obejmujący okres do 14. tygodnia to etap funkcjonalny. Polega na nauce samodzielnego poruszania się pacjenta bez ortezy. Ćwiczenia stają się coraz bardziej zaawansowane. Ważnym aspektem jest tu zwrócenie uwagi na prawidłowy wzorzec chodu.

Urazy i kontuzje ścięgna Achillesa są zawsze bardzo poważnym uszkodzeniem, którego nie należy bagatelizować. Leczenie, czy to zachowawcze, czy operacyjne, oraz prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja zawsze powinny zostać podjęte w odpowiednim czasie i zakresie.